Drezno
renesans, barok, oświecenie
aż do końca średniowiecza
Dnia 29 marca 1549, pod panowaniem elektora Maurycego, ogłoszono połączenie części leżących z prawej i lewej strony Łaby w jedno miasto. Podczas wprowadzania w XV w. prawa składu Drezno było jeszcze mało znaczącym miastem, ale już pod koniec wieku stało się rezydencją diuków i w wyniku przemian politycznych w obrębie Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, którego Drezno było częścią, miasto awansowało do rangi stolicy jedynego protestanckiego obszaru w kraju. W tym czasie wzniesiono też ważne placówki kulturalne, które aż do czasów dzisiejszych nadają miastu szczególną wartość. Miasto nie zostało zniszczone czy splądrowane podczas wojny trzydziestoletniej, ale ucierpiało przez epidemię dżumy, głód oraz ogólną stagnację gospodarczą. W 1685 Stare Drezno zostało doszczętnie spalone. Po tym incydencie odbudowywano je przez kilka dekad i dopiero w 1732 zakończono prace przedstawiając je jako „nowe królewskie miasto”. Dlatego właśnie część Drezna nazywana jest teraz „Neustadt” – nowe miasto. Za panowania króla Augusta II Mocnego nad Saksonią, miastu nadano znaczenie kulturowe utrzymujące się do dzisiaj. W grudniu 1745 Drezno zostało pierwszy raz w historii podbite przez Prusy podczas wojny sukcesyjnej. Po odnowieniu zniszczonego miasta zostało ono ponownie zajęte przez Prusy w czasie wojny siedmioletniej w 1756. Podczas zbliżania się wojsk austriackich wydano nakaz częściowego spalenia miasta. W 1760 doszło do kolejnego pruskiego oblężenia miasta i ostrzelania śródmieścia.
romantyzm, pozytywizm, I wojna światowa
W roku 1785 Friedrich Schiller napisał „Odę do radości”, liryczny wzór dla hymnu Unii Europejskiej, przeznaczoną do umieszczenia na tablicy w loży wolnomularskiej w Dreźnie.
Wiosną 1791 roku podpisano w pobliskiej miejscowości Pillnitz Deklarację z Pillnitz – akt trwającej ponad 150 lat niemiecko-francuskiej wrogości. W ten sposób niemieccy możni nawoływali do bojkotu rewolucji francuskiej. Podczas powstania majowego w Dreźnie w roku 1849 król Saksonii Fryderyk August II został zmuszony do opuszczenia kraju. Jego ponowne odzyskanie udało się mu dopiero z pomocą Prus. Znanymi członkami tego powstania byli m.in. Richard Wagner i Gottfried Semper, obydwoje musieli z tego powodu udać się na emigrację.
Po rewolucji listopadowej w 1918 roku Drezno zostało stolicą (pierwszego) Wolnego Kraju Saksonii. Należało ono do pierwszej dziesiątki największych miast Niemiec i było kulturalnym i gospodarczym centrum Republiki Weimarskiej. Zaraz po I wojnie światowej zaczął w Dreźnie działać malarz i grafik Otto Dix. Zostało także założonych wiele szkół wyższych o profilu artystycznym.
II wojna światowa, współczesność
Po 1933 roku rozpoczęto nagonkę na ponad 5000 obywateli o pochodzeniu żydowskim. Antysemityzm w Dreźnie ukazany został przede wszystkim w dziennikach Victora Klemperera. Po II wojnie światowej żyło w Dreźnie już tylko 41 Żydów. Między 1939 a 1945 rokiem internowano do Drezna więźniów obozów koncentracyjnych Auschwitz i Flossenbürg do pracy w przemyśle zbrojeniowym. 13-14 lutego 1945 roku lotnictwo brytyjskie i amerykańskie przeprowadziło bombardowanie dywanowe miasta, które wcześniej nie było obiektem takiego ataku. W nalotach, skoncentrowanych na starym mieście, użyto przede wszystkim bomb zapalających. Pożary wywołały burzę ogniową, która całkowicie zniszczyła ok. 39 km² miasta. Straty ludzkie szacowane są na ok. 22 700 do 25 000 zabitych. Specjalna komisja powołana przez władze Saksonii do ustalenia dokładnej liczby ofiar bombardowania zakończyła pracę w roku 2011, ogłaszając, że ostatecznie ustalona liczba ofiar nie przekroczyła 25 000.
Po wojnie Drezno stało się częścią Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD). W czasie trwania ustroju socjalistycznego wyburzono lub rozebrano wiele wartościowych pozostałości zbombardowanego miasta, jak np. kościół pw. św. Zofii czy historyczną miejską zabudowę. Tymi zabiegami zlikwidowano całe zabudowanie historycznego centrum miasta. Odnowiono lub całkowicie zrekonstruowano przede wszystkim dzisiejszą siedzibę sądu (1946), most Augusta (1949), kościół Krzyża (do 1955), Zwinger (do 1963), katedrę Świętej Trójcy (do 1965), Semperoper (do 1985), Pałac Japoński (do 1987) i obydwa dworce kolejowe. Niektóre z prac ciągnęły się dekadami z powodu złej sytuacji gospodarczej NRD, która zmuszała do wielokrotnego przerywania renowacji. Podczas gdy place Theater- i Schlossplatz odnowiono kierując się historycznym układem budynków, zostawiono Nowy Rynek (Neumarkt) całkowicie pustym, a Stary Rynek (Altmarkt) zabudowano na styl socjalistyczny (np. Pałac Kultury – Kulturpalast) Po 1945 roku umieszczono w i wokół Drezna 1. Gwardię Pancerną ZSRR oraz 7. Dywizję Narodowej Armii Ludowej. Nigdy wcześniej w czasach pokoju nie stacjonowało w Dreźnie tyle oddziałów co między 1945 a 1990. Jesienią 1989 rozpoczęły się wiece i demonstracje opowiadające się za zjednoczeniem Niemiec, a 19 grudnia 1989 Helmut Kohl wygłosił mowę na Neumarkt, przed ruiną Fauenkirche. Po przemianach politycznych w 1990 roku Drezno znowu zostało stolicą Wolnego Kraju Saksonii. W sierpniu 2002 Drezno zostało dotknięte przez „powódź stulecia”. Poziom Łaby podniósł się wtedy, przewyższając najwyższy jak dotąd wynik z 1845 roku. 5 czerwca 2009 Drezno odwiedził prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama, by spotkać się z kanclerz Niemiec Angelą Merkel oraz zwiedzić Frauenkirche.
Już we wczesnej epoce kamienia powstały w okolicach dzisiejszego Drezna pierwsze osady. Wybudowany w V w.p.n.e. rondel Drezno-Nickern jest przykładem pierwszych monumentalnych budowli na tym obszarze. We wczesnym średniowieczu powstał bród prowadzący przez Łabę na wysokości dzisiejszego Starego Miasta. Jednak osada, mimo korzystnego położenia nad Łabą i żyznych ziem, nie mogła się rozwijać z powodu otaczającego ją gęstego lasu. Osiedle należało w tym czasie do marchii miśnieńskiej, która obejmowała w latach 986-1423 obszar dzisiejszej Saksonii. Pierwsza udokumentowana wzmianka o Dreźnie znalazła się w piśmie „Acta sunt hec Dresdene” z 1206 roku. Użyte w dokumencie określenie „Dresdene” pochodzi przypuszczalnie od starołużyckiego słowa Drežďany (mieszkańcy bagien), którym wcześniej nazywano mieszkańców osady. W dokumencie „Acta sunt hec in civitate nostra Dresdene” z 21 stycznia 1216 określa się już Drezno jako miasto. Do dzisiaj nie odnaleziono dokumentu przyznania praw miejskich, jednak od 1350 roku nazywa się już samodzielną osadę na prawym brzegu Łaby Starym Dreznem – „Antiqua Dressin”, a w 1403 roku landgraf Wilhelm I uznał tę osadę oficjalnie za miasto.
